lateks

Co to jest lateks?

Trudno sobie wyobrazić współczesny świat bez wyrobów lateksowych. Czym jest lateks? Jak się do pozyskuje? Czy różni się lateks od kauczuku? Jaka jest różnica między lateksem naturalnym a sztucznym? Zapraszamy do dalszej części artykułu.

Lateks – mleczko z drzewa kauczukowego

Lateks jest naturalnym sokiem o charakterystyce mleka, pozyskiwany w wyniku nacięcia kory drzewa kauczukodajnego. Mleczko lateksowe otrzymuje się z ponad 2000 rodzajów drzew dwuliściennych, a najbardziej popularne drzewa kauczukowe to kauczukowiec brazylijski, gwajula srebrzysta i mniszek kok-sagiz.
Zastosowanie soku z drzew kauczukowych zostało odkryte na terenie Ameryki Centralnej na długo przed pojawieniem się Krzysztofa Kolumba w 1492 roku. Tubylcze plemiona indiańskie smarowały sobie buty i ubrania wierzchnie wydzieliną kauczukową, by ochronić się przed deszczem. Pierwsi też wynaleźli piłkę kauczukową.
Przybysze ze Starego Kontynentu szybko zainteresowali się nadzwyczajnymi właściwościami kauczuku.
Rozpoczęli badania nad możliwościami zastosowania kauczuku w przemyśle. Niestety, naturalny kauczuk był dość kapryśnym materiałem do obróbki. W gorącym otoczeniu stawał się miękki i plastyczny, a w zimnym – twardy, kruszejący. W dodatku przeraźliwe śmierdział.
Laboratoria europejskie przeprowadzały ogromne ilości badań nad właściwościami kauczuku. Przy okazji tych eksperymentów udało się odkryć inne zastosowania kauczuku, np. ścieralną gumkę do ołówków.
Gdy Charles Goodyear w 1839 roku rozlał przez przypadek mieszaninę kauczuku na rozgrzany piec, rozpoczął tym samym erę wulkanizacji. „Czarne złoto”, jak nazywano kauczuk, stał się ogólnoświatową obsesją i powodem dewastowania dżungli amerykańskiej oraz eksterminacji lokalnych Indian.
Z nasion drzew kauczukowych przewiezionych do Azji, a później Afryki udało się stworzyć kolejne ogromne plantacje drzew kauczukodajnych.
Przez następne dekady przez świat przetoczyła się prawdziwa rewolucja technologiczna, gdyż szerokie zastosowanie kauczuku w przemyśle spowodowało, iż popyt na sok lateksowy zaczął gwałtownie rosnąć. Opony do pojazdów i samolotów, rękawiczki, uszczelki, prezerwatywy, ubrania, cewniki, maski, elementy maszyn – lista zastosowania kauczuku naturalnego wydawała się nie mieć końca.
Równocześnie zaczęły się badania nad pozyskaniem sztucznego zamiennika kauczuku.

Czym jest kauczuk i czym różni się od lateksu?

Zbieracz kauczuku robi nacięcie w kształcie litery „V” na korze drzewa. Nacięcie nie  jest głębokie, gdyż w pozyskiwaniu kauczuku potrzebne jest mleczko lateksowe, które znajduje się w wierzchniej części kory, a nie żywica drzewa. Poniżej nacięcia zbieracz umieszcza naczynie.
Z jednego nacięcia kory, przez trzy godziny zbiera się około 200 ml mleczka lateksowego.
Naturalny lateks zawiera 65% wody i 35% kauczuku. Ponadto w jego skład wchodzą białka, węglowodany, tłuszcz, związki nieorganiczne i poliizopren. Lateks szybko ulega koagulacji, więc, by ustabilizować jego stan, używa się środków konserwujących na bazie amoniaku.
W trakcie dalszej obróbki naturalnego lateksu izoluje się białka, gdyż mają one działanie alergizujące.
Sztuczny lateks uzyskuje się poprzez syntezę chemiczną w wyniku polimeryzacji emulsyjnej. Lateks syntetyczny jest końcowym lub pośrednim efektem wytwarzania sztucznego kauczuku.

Lateks – materiał do wyrobu materacy

Jednym z kluczowych zastosowań lateksu jest branża meblowa, gdyż z tego właśnie materiału wykonuje się dużą część materacy i pianek meblowych.
Materac lateksowy znakomicie współpracuje z ciężarem leżącego człowieka. Nie zapada się, a ugina wyłącznie w miejscach nacisku. Odpowiada za to jego komórkowa budowa. Energia nacisku na jedną komórkę jest przekazywana i rozpraszana na sąsiadujące, więc w efekcie materac poddaje się precyzyjnie w aktywnej strefie. Jest to szczególnie ważne, gdy na jednym materacu leżą dwie osoby o różnej wadze. Budowa materaca lateksowego nie pozwala, by większy ciężar użytkownika wpływał na pozostałą część łóżka i nie przeszkadza drugiej osobie.
Materiał lateksowy jest bezszelestny, nie skrzypi i nie wydaje żadnych irytujących dźwięków. Jest za to elastyczny, miękki i trwały. Znakomicie wpływa na cyrkulację krwi użytkownika.

Lateks syntetyczny czy naturalny?

Na rynku materacy dostępne są materace lateksowe, których skład zawiera różny poziom naturalnego lateksu i kompozytów syntetycznych.
Osoby, które cierpią na alergie na substancje takie jak wełna, kokos czy włosie końskie, mogą wybierać wśród syntetycznych materacy lateksowych, gdyż nie alergizują i mają właściwości antygrzybiczne.
Dodatkowo zastosowanie dobrego jakościowo pokrowca na materac, ochroni go przed zabrudzeniem i wzmocni działanie przeciwuczuleniowe.