Co to jest lateks?

Trudno sobie wyobrazić współczesny świat bez wyrobów lateksowych. Czym jest lateks? Jak się do pozyskuje? Czy różni się lateks od kauczuku? Jaka jest różnica między lateksem naturalnym a sztucznym? Zapraszamy do dalszej części artykułu.

Lateks – mleczko z drzewa kauczukowego

Lateks jest naturalnym sokiem o charakterystyce mleka, pozyskiwany w wyniku nacięcia kory drzewa kauczukodajnego. Mleczko lateksowe otrzymuje się z ponad 2000 rodzajów drzew dwuliściennych, a najbardziej popularne drzewa kauczukowe to kauczukowiec brazylijski, gwajula srebrzysta i mniszek kok-sagiz.
Zastosowanie soku z drzew kauczukowych zostało odkryte na terenie Ameryki Centralnej na długo przed pojawieniem się Krzysztofa Kolumba w 1492 roku. Tubylcze plemiona indiańskie smarowały sobie buty i ubrania wierzchnie wydzieliną kauczukową, by ochronić się przed deszczem. Pierwsi też wynaleźli piłkę kauczukową.
Przybysze ze Starego Kontynentu szybko zainteresowali się nadzwyczajnymi właściwościami kauczuku.
Rozpoczęli badania nad możliwościami zastosowania kauczuku w przemyśle. Niestety, naturalny kauczuk był dość kapryśnym materiałem do obróbki. W gorącym otoczeniu stawał się miękki i plastyczny, a w zimnym – twardy, kruszejący. W dodatku przeraźliwe śmierdział.
Laboratoria europejskie przeprowadzały ogromne ilości badań nad właściwościami kauczuku. Przy okazji tych eksperymentów udało się odkryć inne zastosowania kauczuku, np. ścieralną gumkę do ołówków.
Gdy Charles Goodyear w 1839 roku rozlał przez przypadek mieszaninę kauczuku na rozgrzany piec, rozpoczął tym samym erę wulkanizacji. „Czarne złoto”, jak nazywano kauczuk, stał się ogólnoświatową obsesją i powodem dewastowania dżungli amerykańskiej oraz eksterminacji lokalnych Indian.
Z nasion drzew kauczukowych przewiezionych do Azji, a później Afryki udało się stworzyć kolejne ogromne plantacje drzew kauczukodajnych.
Przez następne dekady przez świat przetoczyła się prawdziwa rewolucja technologiczna, gdyż szerokie zastosowanie kauczuku w przemyśle spowodowało, iż popyt na sok lateksowy zaczął gwałtownie rosnąć. Opony do pojazdów i samolotów, rękawiczki, uszczelki, prezerwatywy, ubrania, cewniki, maski, elementy maszyn – lista zastosowania kauczuku naturalnego wydawała się nie mieć końca.
Równocześnie zaczęły się badania nad pozyskaniem sztucznego zamiennika kauczuku.

Czym jest kauczuk i czym różni się od lateksu?

Zbieracz kauczuku robi nacięcie w kształcie litery „V” na korze drzewa. Nacięcie nie  jest głębokie, gdyż w pozyskiwaniu kauczuku potrzebne jest mleczko lateksowe, które znajduje się w wierzchniej części kory, a nie żywica drzewa. Poniżej nacięcia zbieracz umieszcza naczynie.
Z jednego nacięcia kory, przez trzy godziny zbiera się około 200 ml mleczka lateksowego.
Naturalny lateks zawiera 65% wody i 35% kauczuku. Ponadto w jego skład wchodzą białka, węglowodany, tłuszcz, związki nieorganiczne i poliizopren. Lateks szybko ulega koagulacji, więc, by ustabilizować jego stan, używa się środków konserwujących na bazie amoniaku.
W trakcie dalszej obróbki naturalnego lateksu izoluje się białka, gdyż mają one działanie alergizujące.
Sztuczny lateks uzyskuje się poprzez syntezę chemiczną w wyniku polimeryzacji emulsyjnej. Lateks syntetyczny jest końcowym lub pośrednim efektem wytwarzania sztucznego kauczuku.

Lateks – materiał do wyrobu materacy

Jednym z kluczowych zastosowań lateksu jest branża meblowa, gdyż z tego właśnie materiału wykonuje się dużą część materacy i pianek meblowych.
Materac lateksowy znakomicie współpracuje z ciężarem leżącego człowieka. Nie zapada się, a ugina wyłącznie w miejscach nacisku. Odpowiada za to jego komórkowa budowa. Energia nacisku na jedną komórkę jest przekazywana i rozpraszana na sąsiadujące, więc w efekcie materac poddaje się precyzyjnie w aktywnej strefie. Jest to szczególnie ważne, gdy na jednym materacu leżą dwie osoby o różnej wadze. Budowa materaca lateksowego nie pozwala, by większy ciężar użytkownika wpływał na pozostałą część łóżka i nie przeszkadza drugiej osobie.
Materiał lateksowy jest bezszelestny, nie skrzypi i nie wydaje żadnych irytujących dźwięków. Jest za to elastyczny, miękki i trwały. Znakomicie wpływa na cyrkulację krwi użytkownika.

Lateks syntetyczny czy naturalny?

Na rynku materacy dostępne są materace lateksowe, których skład zawiera różny poziom naturalnego lateksu i kompozytów syntetycznych.
Osoby, które cierpią na alergie na substancje takie jak wełna, kokos czy włosie końskie, mogą wybierać wśród syntetycznych materacy lateksowych, gdyż nie alergizują i mają właściwości antygrzybiczne.
Dodatkowo zastosowanie dobrego jakościowo pokrowca na materac, ochroni go przed zabrudzeniem i wzmocni działanie przeciwuczuleniowe.